مقایسه تنیدگی شغلی، سطوح پایه پلاسمایی ریسک فاکتورهای قلبی ـ عروقی (فیبرینوژن، پروتئین واکنش دهنده c ، کورتیزول)، واماندگی حیاتی و توان هوازی در سه گروه از دبیران زن شهرستان ملایر

پژوهش های اخیر خاطر نشان می کند که استرس شغلی و تنش های روانی-اجتماعی عامل خطرزای مستقل از ریسک فاکتورهای سنتی بیماری های قلبی ـ عروقی هستند. در این میان حرفه معلمی بویژه با ملاحظه نوع گرایش تحصیلی با منابع گوناگون تنیدگی زا دست به گریبان است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه تنیدگی شغلی، سطح پایه پلاسمایی ریسک فاکتورهای قلبی ـ عروقی فیبرینوژن، پروتئین واکنش دهنده c ، کورتیزول، واماندگی حیاتی و توان هوازی سه گروه از دبیران زن شهرستان ملایر می باشد. روش تحقیق: در این مطالعه میدانی، 42 نفر از دبیران رسمی واجد شرایط در اداره آموزش و پرورش شهرستان ملایر در سه رشته تربیت بدنی, ریاضی-فیزیک و ادبیات فارسی, در رنج سنی 30 تا 40 سال، به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه 14 تایی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای اندازه گیری تنیدگی شغلی از پرسشنامه کیریاکو و ساتکلیف، واماندگی حیاتی از پرسشنامه ماستریک، توان هوازی از آزمون یک مایل پیاده روی راکپورت و برای تعیین غلظت ریسک فاکتورهای قلبی ـ عروقی مقدار 10cc خون از ورید راست بازویی افراد بین ساعات 7:30 تا 8 صبح نمونه برداری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 19 و به روش استنباطی manova و تحلیل کروسکال- والیس در سطح معناداری p<0/05 ارزیابی شدند. یافته ها : متغیرهای کورتیزول پلاسمایی، تنیدگی شغلی و واماندگی حیاتی دبیران سه رشته از جنبه آماری متفاوت نبود. .با این حال، میزان تنیدگی شغلی دبیران هر سه رشته, در حد زیاد ارزیابی شد و میانگین متغیر های کورتیزول و واماندگی حیاتی در دبیران ریاضی-فیزیک بالاتر از همتایانشان در دو رشته ی دیگر بود. سطح crp پلاسمایی به ترتیب در رشته های ریاضی-فیزیک و ادبیات فارسی به طور معناداری بیشتر از دبیران تربیت بدنی مشاهده شد. غلظت فیبرینوژن پلاسما نیز در دبیران ادبیات فارسی و ریاضی_فیزیک به طور معناداری بیشتر از میزان فیبرینوژن پلاسمای دبیران تربیت بدنی مشاهده شد. ارزش نسبی توان هوازی (vo2max) دبیران تربیت بدنی به طور معناداری بیشتر ازهمتایانشان در رشته های ادبیات فارسی و ریاضی-فیزیک بدست آمد. نتیجه گیری : فعالیت بدنی منظم احتمالاً به افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی، کاهش تأثیرات منفی تنیدگی شغلی و به دنبال آن ایجاد تعادل در عملکرد دستگاه هموستاتیک در دبیران می انجامد. از سویی، این مولفه ی غیر دارویی می تواند در ارتقاء کارکرد دستگاه قلبی- عروقی دبیران به ویژه در بهبود بهره وری و کارایی امر تدریس در رشته های تحصیلی دشوار مانند گرایش های ریاضی و فیزیک و سرانجام ارتقاء کیفیت زندگی آنان اثر گذار باشد.